Τα λεγόμενα κοινωνικά ενυδρεία είναι αυτά με τα οποία ξεκινούν οι περισσότεροι κάτοχοι ενυδρείων. Πρόκειται για ενυδρεία μέσα στα οποία κατοικούν διαφορετικά είδη ψαριών. Αυτό ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι και τόσο. Υπάρχουν κάποιοι σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας:

Α) Τα ψάρια που θα επιλέξουμε πρέπει να συμβιώνουν αρμονικά, χωρίς το ένα είδος να ενοχλεί το άλλο.

Β) Πρέπει οι διατροφικές ανάγκες τους και οι απαιτήσεις τους στην  ποιότητα του νερού να είναι σχετικές.

Μόνο έτσι μπορούμε να πούμε ότι διατηρούμε τα ψάρια σε ένα περιβάλλον που σέβεται τις βασικές αρχές διατήρησης ζώων σε συνθήκες αιχμαλωσίας. 
Μια συλλογή διαφορετικών ειδών ψαριών, φυτών και άλλων ζώων με κριτήριο μόνο το προσωπικό μας γούστο, συνήθως έχει άσχημη κατάληξη. Σε μερικά (ίσως και σε όλα) τα ψάρια θα εξασφαλίσουμε με αυτό το τρόπο ένα βασανιστικό τρόπο διαβίωσης. Συχνά, ακόμα και η παρουσία κάποιων ψαριών, ενοχλεί κάποια άλλα. Έτσι προκύπτουν προβλήματα στρες, φόβου και πόνου των ψαριών αυτών. Με αυτό τον τρόπο θα έχουμε ένα ενυδρείο, χαρακτηριστικό παράδειγμα του όρου «βασανισμός των ζώων».

Τι εννοούμε όμως όταν λέμε ‘ψάρια που ανέχονται το ένα το άλλο;

1: Πρώτα απ’ όλα ψάρια-κυνηγοί δεν μπορούν να μπουν στο ίδιο ενυδρείο με ψάρια-θηράματα τους. Τα ψάρια–κυνηγοί όταν συναντούν μικρά ψάρια που είναι πιθανή τροφή τους, θα προσπαθούν διαρκώς να τα πιάσουν και όταν αυτό γίνεται συχνά, θα έχουν πολύ σύντομα πρόβλημα υπερτροφίας. Αντίθετα, τα μικρά ψάρια, ακόμα και αν το ενυδρείο έχει αρκετές κρυψώνες, θα βρίσκονται μόνιμα κάτω από κατάσταση στρες, αν συναντούν συνέχεια τους κυνηγούς που τα καταδιώκουν. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συμβίωση σε ένα ενυδρείο, σκαλαριών (Pterophyllum scalare) με neon (Paracheirodon innesi) Είναι συνηθισμένο να αγοράζουμε neon και σκαλάρια, που αρχικά έχουν σχετικό μέγεθος, αφού τα πουλάνε συνήθως σε μικρή ηλικία. Πρέπει όμως να ξέρουμε και το τελικό μέγεθος κάθε είδους, πριν αποφασίσουμε την αγορά του για να μην βρεθούμε μετά από καιρό προ εκπλήξεων!

2: Άλλο πρόβλημα που μπορεί να προκύψει μεταξύ "ειρηνικών" ειδών ψαριών, είναι όταν κάποια είδη βρίσκουν ενδιαφέρον να τσιμπούν μόνιμα τις μακριές ουρές και τα πτερύγια άλλων ψαριών, που τυχαίνει να έχουν αυτά τα "προσόντα". Κάποια από αυτά τα είδη δεν έχουν θέση στο ενυδρείο μας. Ένας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν είναι και το θέμα τροφής. Στο κοινωνικό ενυδρείο βάζουμε ψάρια που δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις στην διατροφή τους, δηλαδή παμφάγα. Εξ άλλου για να αξιοποιούμε όλο τον χώρο του ενυδρείου μας, επιλέγουμε ψάρια που να ζουν σε διαφορετικές ζώνες: βυθού, μεσαίας ζώνης και αφρόψαρα.

3: Δεν πρέπει ποτέ να βάζουμε ψάρια που ζουν σε σμήνος, μόνα τους, ή 3-4 άτομα, τη στιγμή που πρέπει να τα έχουμε σε ομάδα. Όταν λέμε ομάδα εννοούμε τουλάχιστον 8-10 άτομα και αυτό είναι το ελάχιστο. Πολλοί λένε ότι δεν έχουν τα ψάρια τους πρόβλημα ακόμα και αν είναι μόνα, αλλά δεν υπολογίζουν το γεγονός ότι για να δεις την συμπεριφορά του κάθε ψαριού πρέπει να του εξασφαλίζεις τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Το γεγονός ότι ζουν δεν αποδεικνύει και ότι περνάνε καλά..... Πολύ συχνά βλέπουμε ενυδρεία που έχουν μέσα ένα μεγάλο αριθμό από διαφορετικά ψάρια και συνήθως με πολύ περίεργες συνθέσεις. Συχνά μου στέλνουν μηνύματα χομπίστες που έχουν επισκεφτεί το site και έχουν κάποιο πρόβλημα με το ενυδρείο τους. Όταν φτάνουν στην περιγραφή των ψαριών που έχουν μέσα, αρχίζει το δικό μου πρόβλημα. Για παράδειγμα έχουν κάποιοι σε ένα ενυδρείο 120 λίτρων, μεταξύ άλλων και 1 Balandiocheilus melanopterus (Ασημένιος καρχαρίας, φτάνει τα 35 εκατοστά και είναι σμηνόψαρο), 3 Brachydanio rerio  (Zebra, πρέπει να είναι ομάδα τουλάχιστον 10 ατόμων και ζει σε σχετικά πιο χαμηλές θερμοκρασίες από τα πιο πολλά τροπικά ψάρια), 2-3 Capoeta tetrazona (τιγράκια, πρέπει να είναι ομάδα τουλάχιστον 10 ατόμων και είναι πολύ ζωηρά για κάποια άλλα είδη) μαζί με 1 Trichogaster leeri (Γκουράμι, πρέπει να είναι τουλάχιστον ζευγάρι) και 1 Chromobotia (Botia) macracanthus (Clown, δεν πρέπει να είναι μόνο για να μην κρύβεται συνέχεια) μαζί με κάποιες κιχλίδες και 1 Corydoras paleatus (Γατόψαρο που πρέπει να έχουμε σε ομάδα τουλάχιστον 6 ατόμων). Συχνά, μαζί με αυτά έχουν και μερικά ζωοτόκα, που το νερό που χρειάζονται δεν είναι ίδιο με αυτό των υπολοίπων. Πρόκειται για μια απαράδεχτη σύνθεση και για αυτό φταίνε αρχικά κάποιοι ιδιοκτήτες μαγαζιών που πουλάνε ψάρια, αλλά μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν και οι κάτοχοι των ενυδρείων. Έχει τύχει να είμαι μπροστά την στιγμή που ο καταστηματάρχης λέει στον πελάτη ότι αυτό το ψάρι δεν πάει μόνο ή δεν ταιριάζει με τα άλλα ψάρια που υπάρχουν ήδη στο ενυδρείο του και ο πελάτης αγνοεί τις συμβουλές του και επιμένει να αγοράσει το ψάρι, που το θέλει μόνο γιατί του αρέσει το χρώμα του. Ακόμα, έτυχε να ακούσω και το τρελό, να συμβουλεύει ο καταστηματάρχης τον πελάτη να μην ταΐζει πολύ, γιατί επιβαρύνει την ποιότητα του νερού, και να παίρνει την απάντηση ότι το λέει για να ψοφάνε τα ψάρια από την πείνα, για να πηγαίνει ο πελάτης να αγοράζει άλλα!

4: Τέλος η επιλογή μας πρέπει να είναι τέτοια, ώστε όλα τα ψάρια να έχουν τις ίδιες απαιτήσεις στην ποιότητα και τις παραμέτρους του νερού. Το ΡΗ, η σκληρότητα και η θερμοκρασία του νερού είναι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνουμε σοβαρά υπ' όψιν μας όταν επιλέγουμε ψάρια και φυτά.

Ένα τελευταίο ζήτημα είναι το αν μπορούμε να βάζουμε στο ίδιο ενυδρείο ψάρια που η καταγωγή τους είναι από τελείως διαφορετικά γεωγραφικά μέρη του κόσμου. Πάνω σε αυτό το θέμα έχουν ειπωθεί πολλά κατά καιρούς, και δεν υπάρχει μια καθολική ενιαία άποψη από τους ειδικούς. Η προσωπική μας άποψη είναι ότι σημασία έχει να καλύπτονται οι ανάγκες των κατοίκων του ενυδρείου μας.