Κάποια στιγμή, κάνοντας την καθιερωμένη βόλτα μου από το Pet shop της Πάτρας για να δω τι υπάρχει από ψάρια, έπεσα επάνω σε 4 Hemichromis lifalili που ήταν σε ένα ενυδρείο μαζί με 15 – 20 κιχλίδες από την λίμνη Μαλάουι. Μπήκα στον πειρασμό και πήρα και τα τέσσερα για να τα βάλω σε ένα ενυδρείο που είχα ελεύθερο εκείνες τις ημέρες. Δεν είναι από τα είδη που συναντά κανείς συχνά στα μαγαζιά, τουλάχιστον της Πάτρας.

Πραγματικά τα πήρα στο σπίτι και τα έβαλα στο ενυδρείο, έχοντας όμως και κάποιες αμφιβολίες για το αν έκανα το σωστό, αφού το νερό ήταν με pH και σκληρότητα του δικτύου, δηλαδή όχι και ότι καλύτερο για αυτά τα ψάρια.

Την πρώτη μέρα το χρώμα τους ήταν αδιάφορο.

Τις πρώτες 3-4 μέρες ήταν φοβισμένα και όταν με έβλεπαν έτρεχαν να κρυφτούν, και μόνο όταν έριχνα τροφή και καθόμουν λίγο μπροστά στο ενυδρείο ακίνητος έβγαιναν από τις κρυψώνες τους. Το ενυδρείο είχε μέσα μερικά φυτά, 3-4 τραγάνες και μερικές πέτρες επίπεδες που τις είχα βάλει σε ένα σωρό σε μια άκρη. Για φίλτρο έχει ένα τύπου Αμβούργου με σφουγγάρι και έναν κυκλοφορητή που γυρίζει 800 λίτρα την ώρα. Τα λίτρα του είναι 135 και οι διαστάσεις του 75 Χ 45 Χ 40 cm.

Στην αρχή τα χρώματα τους ήταν αδιάφορα, σε βαθμό που απογοητεύτηκα. Αργότερα όμως δυο από τα ψάρια πήραν το κόκκινο χρώμα που είναι τόσο χαρακτηριστικό για το είδος και αυτό ήταν για μένα ένα σήμα ότι κάτι πάει να γίνει με αυτά. Το ενυδρείο είναι σε σημείο που δεν μπορώ να το βλέπω πολλές ώρες την ημέρα και άρα δεν είχα τακτική εικόνα για το γίνεται. Τελικά μετά από λίγες μέρες είδα το ένα ψάρι να κάθεται σε ένα σημείο ακίνητο κάνοντας έντονες κινήσεις με τα πτερύγια του, χαρακτηριστικό των ψαριών που έχουν αυγά και τα «αερίζουν» για να τα τροφοδοτούν με φρέσκο νερό. Κοιτάζοντας καλύτερα είδα πάνω στην πέτρα μερικές εκατοντάδες αυγά!

Το θηλυκό φυλάει τα αυγά του.

Παρατηρώντας τα υπόλοιπα, διαπίστωσα ότι το ένα πήγαινε συχνά κοντά στα αυγά χωρίς να αντιδρά η θηλυκιά που τα φύλαγε, ενώ τα άλλα δυο ήταν απομονωμένα στην άλλη άκρη του ενυδρείου και εξακολουθούσαν να έχουν ξεθωριασμένο χρώμα. Άρα ήξερα ποιο είναι το ζευγάρι και έτσι απομάκρυνα τα άλλα και τα έβαλα σε άλλο ενυδρείο.

Οι προνύμφες έχουν μεταφερθεί πάνω σε τραγάνα.

Τις επόμενες 3 μέρες οι δυο γονείς φύλαγαν τα αυγά εναλλάξ και την περισσότερη ώρα η θηλυκιά. Την τέταρτη μέρα που πήγα να τα δω ήταν η στιγμή που τα αβγά είχαν εκκολαφτεί και οι γονείς έπαιρναν 4-5 κάθε φορά στο στόμα και τα έβαζαν πάνω σε μια τραγάνα που ήταν λίγο πιο πέρα. Οι λάρβες έμεναν κολλημένες πάνω στην άλγη που ήταν στην σχεδόν κάθετη πλευρά της τραγάνας. Όταν κοίταζα με προσοχή, έβλεπα τις ουρές τους να κινούνται κάθε τόσο με μεγάλη ταχύτητα, ενώ άλλες φορές έμεναν τελείως ακίνητα. Εκεί έμειναν 4 μέρες ακόμα, μέχρι την στιγμή που άρχισαν να πέφτουν στο βυθό και να μένουν εκεί ενώ οι γονείς εξακολουθούσαν να τα προσέχουν. Τέλος την πέμπτη μέρα άρχισαν να κολυμπούν και από εκείνη τη στιγμή άρχισαν να χρειάζονται και τροφή. Στην αρχή τους έριχνα τροφή σε υγρή μορφή, κάτι που είναι πολύ επιβαρυντικό για το νερό και γι αυτό το λόγο έκανα αλλαγές νερού το 1/3 κάθε 2-3 μέρες. Μετά τις πρώτες 10 μέρες άρχισα να τους ρίχνω 3-4 φορές την ημέρα τροφή για νεογέννητα της Tetra σε μορφή σκόνης. Η ανάπτυξη τους ήταν ιδιαίτερα γρήγορη τις πρώτες μέρες κάτι που δείχνει ότι αυτή η τροφή ήταν αρκετή, αν και ζωντανή τροφή, όπως είναι η Αρτέμια θα ήταν ακόμα καλύτερη λύση. Απλά δεν ήμουν ακόμα προετοιμασμένος για να κάνω καλλιέργεια αρτέμιας αφού δεν περίμενα τόσο νωρίς να αναπαραχθούν.

Στην συνέχεια, όπως συμβαίνει πολύ συχνά με τα μικρά όλων των ειδών, κάποια μεγάλωσαν πολύ γρήγορα, ενώ μερικά άλλα δείχνουν να αναπτύσσονται ιδιαίτερα αργά με συνέπεια με φαίνεται σαν να υπάρχουν μέσα στο ενυδρείο μικρά από διαφορετικές γέννες.

Η πρώτη μέρα που τα μικρά άρχισαν να κολυμπούν.

Να πούμε και δυο λόγια για τα άλλα δυο άτομα που έβαλα σε άλλο ενυδρείο. Δυο μέρες μετά την τοποθέτηση τους εκεί, είδα κινήσεις ζευγαρώματος, κάτι που με έκανε να πιστέψω ότι πρόκειται για ένα ακόμα ζευγάρι. Την τρίτη μέρα τα βρήκα να αποθέτουν αυγά πάνω σε μια πέτρα που είχα βάλει για αυτό το σκοπό. Τα αυγά ήταν πάρα πολλά και αυτό με έκανε να κοιτάξω με μεγαλύτερη προσοχή. Διαπίστωσα λοιπόν ότι και τα δυο απόθεταν αυγά πάνω στην πέτρα!!! Επρόκειτο για δυο θηλυκά που μάλλον λόγω της παρουσίας του αρσενικού στο άλλο ενυδρείο που βρίσκονταν μέχρι πριν τρεις μέρες, ξεκίνησαν να δημιουργούν αυγά. Φυσικά, μετά από μια μέρα άρχισαν λίγα λίγα να τα τρώνε. Αυτό έγινε άλλες  3-4 φορές. Κάθε βδομάδα σχεδόν έκαναν αυγά, όχι ταυτόχρονα όμως όπως την πρώτη φορά, τα φύλαγαν 1 μέρα και μετά τα έτρωγαν αφού δεν ήταν γονιμοποιημένα και χαλούσαν.

Τα Hemichromis lifalili προέρχονται από την Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής (Ποταμός Ubanghi) και το Ζαΐρ (ποταμοί Zaire και Ruki, και λίμνη Tumba).

Με το όνομα του είδους υπάρχει μια ασάφεια. Αυτό συμβαίνει γιατί γενικά τις κόκκινες κιχλιδες του γένους Hemichromis ονομάζονται συνήθως lifalili, και έτσι πολλοί χομπίστες τυχαίνει να παίρνουν διαφορετικά είδη και να τα ζευγαρώνουν με συνέπεια να προκύπτουν άτομα με μπερδεμένα χαρακτηριστικά. Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι το Hemichromis lifalili είναι μια παραλλαγή του είδους Hemichromis guttatus Πέρα από αυτό όμως, και τα ψάρια που πιάνονται στους τόπους καταγωγής τους έχουν τόσες παραλλαγές στα χρώματα τους που είναι δύσκολο, ακόμα και ειδικοί να ξεχωρίσουν τα διάφορα είδη. Δεν είναι τυχαίο που κάποιοι θέλουν όλα τα είδη του γένους (τα οποία είναι 16 για την ώρα) να τα κατατάξουν σε ένα μόνο είδος, με το όνομα Hemichromis bimaculatus.

Πρόκειται για κιχλίδα με κόκκινο χρώμα σε όλο το σώμα της και με πολλά μικρά λαμπερά στίγματα. Κάποιες παραλλαγές του είδους, ανάλογα με τον τόπο προέλευσης, διαφέρουν και δεν έχουν σε όλο το σώμα τους κόκκινο. Τα δυο φύλα δεν ξεχωρίζουν εύκολα αφού δεν υπάρχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που να τα διαφοροποιούν. Φτάνουν σε μήκος τα 10 cm και κάποιες φορές και τα 12 cm.

Μπορούμε να τα βάλουμε σε κοινωνικό ενυδρείο με άλλες κιχλιδες ανάλογου μεγέθους, αλλά και με είδη γρήγορα που κινούνται στην επάνω περιοχή του ενυδρείου. Στις περιόδους εκτός αναπαραγωγής είναι αρκετά ήρεμα, αλλά όταν έχουν αυγά ή μωρά γίνονται πολύ επιθετικά. Ένα ενυδρείο μήκους 70 cm είναι αρκετό για ένα ζευγάρι, πρέπει να έχει αρκετά σκληρά φυτά όπως είναι οι Vallisneria και τα είδη Anubias.

Αναπαραγωγή είναι πιθανή ακόμα και σε κοινωνικό ενυδρείο, όπου συνήθως επιβιώνουν στο τέλος μερικά μικρά μέχρι την ηλικία που δεν θα κινδυνεύουν από τα άλλα ψάρια. Είναι απαραίτητο να έχουμε μέσα στο ενυδρείο μερικές πέτρες τοποθετημένες πλάγια έτσι που η μια πλευρά να είναι σε κλίση 45°.

Οι τιμές του νερού δεν παίζουν ιδιαίτερο ρόλο. Κανονικά θέλουν ουδέτερο pH και σκληρότητα μέχρι 12 dGH, αλλά και σε pH μέχρι 8 και σκληρότητα μέχρι 25 dGH δεν έχουν πρόβλημα ακόμα και να αναπαραχθούν. Στο δικό μου ενυδρείο το νερό είναι όπως έρχεται από το δίκτυο, δηλαδή με pH περί το 8 και σκληρότητα γύρω στους 12 – 13  dGH. Αυτό που είναι πολύ ευεργετικό και ευνοεί την αναπαραγωγή είναι οι συχνές αλλαγές νερού. Μια φορά τη εβδομάδα αλλαγή 30% του νερού είναι το μίνιμουμ. Τώρα που υπάρχουν τα μικρά και τα ταΐσματα είναι πιο συχνά χρειάζονται αλλαγή 2 φορές τη εβδομάδα.

Στην τροφή δεν έχουν μεγάλες απαιτήσεις και δέχονται όλα τα είδη που κυκλοφορούν στην αγορά. Φυσικά προτιμούν ζωντανές ή και κατεψυγμένες τροφές 3 – 4 φορές την εβδομάδα. Τις προ της γέννας μέρες εγώ τα τάιζα καθημερινά με ζωντανές λάρβες κουνουπιών και ίσως αυτός ήταν ο λόγος που πολύ γρήγορα μπήκαν στην αναπαραγωγική διαδικασία.

Τελικά πρόκειται για πολύ όμορφα ψάρια, κατάλληλα για έναν νέο στο χόμπι που θέλει να καταφέρει αναπαραγωγή και με λίγες απαιτήσεις. Αν θέλει κάποιος λοιπόν να βρεθεί με ένα ενυδρείο γεμάτο με δεκάδες μικρά, μια πολύ όμορφη εικόνα, δεν έχει παρά να πάρει ένα ζευγάρι H. Lifalili και θα τα καταφέρει πολύ εύκολα.